Procedury i informacje

PROCEDURA

postępowania w przypadku stwierdzenia wszawicy, świerzbu i owsicy w Gminnym Żłobku Muchomorek i Publicznym Przedszkolu Krasnoludki w Jędrzychowicach.

1. Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach

(tekst jedn.: Dz.U. z 2020 r., poz. 1327)

art. 68 ust. 1 pkt 6 ustawy – Prawo oświatowe (Dz. U. 2017 poz. 59)

1. Cel procedury

Procedura ma zapewnić higieniczne warunki pobytu dzieci w przedszkolu i w żłobku oraz chronić przed rozprzestrzenieniem się wszawicy, świerzbu i owsicy.

III. Zakres procedury

Procedura dotyczy postępowania w przypadku stwierdzenia wszawicy, świerzbu i owsicy

w przedszkolu i w żłobku.

1. Uczestnicy postępowania – zakres odpowiedzialności
2. Rodzice (opiekunowie prawni) muszą mieć świadomość konieczności monitorowania na bieżąco czystości skóry, skóry głowy własnego dziecka.
3. Nauczyciele/ opiekunowie zobowiązani są do natychmiastowego zgłaszania dyrektorowi przedszkola i żłobka sygnałów dotyczących pojawienia się wszawicy, świerzbu i owsicy w placówce.
4. Pracownicy obsługi winni zgłosić swoje podejrzenia, co do wystąpienia wszawicy, świerzbu i owsicy w danej grupie nauczycielowi, bądź dyrektorowi.
5. Dyrektor jest zobowiązany do zapewnienia dzieciom higienicznych warunków pobytu w przedszkolu i w żłobku, a pracownikom higienicznych warunków pracy.
6. Objawy, leczenie, profilaktyka i zapobieganie chorobom pasożytniczym/ zakaźnym:
7. Wszawica, świerzb i owsica – Załącznik 1
8. Opis procedury
9. Aby zapewnić higieniczne warunki pobytu dzieci w przedszkolu i w żłobku oraz chronić przed rozprzestrzenieniem się wszawicy, świerzbu i owsicy w placówkach, zobowiązuje się:

1) rodziców/opiekunów prawnych do regularnego monitorowania czystości skóry i głowy dziecka,

2) nauczycieli/ opiekunów do niezwłocznego zgłaszania dyrektorowi przedszkola i żłobka wszystkich informacji dotyczących pojawienia się objawów zakażenia wszawicą, świerzbem i owsicą u podopiecznych, które zauważyli lub o których dowiedzieli się od rodziców/opiekunów prawnych;

3) pracowników obsługi do niezwłocznego zgłaszania dyrektorowi przedszkola i żłobka podejrzeń co do wystąpienia wszawicy, świerzbu lub owsicy w danej grupie.

4) nauczycieli/ opiekunów do pozyskania na początku roku szkolnego pisemnej zgody rodziców na objęcie dziecka opieką profilaktyczną (co jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na dokonanie w przypadku uzasadnionym przeglądu czystości skóry dziecka). Rodzice lub opiekunowie dziecka winni być powiadomieni o terminie planowanej kontroli higienicznej poprzez wywieszenie stosownej informacji na tablicy ogłoszeń w kąciku dla rodziców.

2. W przypadku wystąpienia choroby pasożytniczej/ zakaźnej na terenie placówki:

1) Dyrektor przedszkola i żłobka zarządza dokonanie przez osobę upoważnioną (pielęgniarka) kontroli czystości skóry i głowy wszystkich dzieci w grupie, z zachowaniem zasady intymności (kontrola indywidualna w wydzielonym pomieszczeniu).

2) Nauczyciel/ opiekun zawiadamia rodziców dzieci, u których stwierdzono wszawicę, podejrzenie świerzbu lub owsicy o konieczności podjęcia niezwłocznie zabiegów higienicznych skóry głowy. W przypadku podejrzenia świerzbu lub owsicy skierowanie do lekarza. Rodzic jest zobowiązany do niezwłocznego odebrania dziecka z przedszkola lub żłobka i podjęcia leczenia.

3) Nauczyciel/ opiekun zapoznaje rodziców o sposobie działań, informuje też o konieczności poddania się kuracji wszystkich domowników i monitoruje skuteczność działań, jednocześnie informuje dyrektora przedszkola i żłobka o wynikach kontroli i skali zjawiska.

4) Dyrektor lub upoważniona osoba niezwłocznie powiadamia innych rodziców o wystąpieniu przypadku choroby pasożytniczej, z zaleceniem codziennej kontroli czystości głowy i skóry dziecka oraz czystości skóry i głów domowników w celu prowadzenia jednolitej współpracy w działaniach na linii pracownicy placówki – rodzice (prawni opiekunowie). Rodzic/opiekun prawny otrzymanie informacji potwierdza własnoręcznym podpisem na liście grupowej.

5) W trakcie leczenia dziecko powinno pozostać w domu, żeby zapobiec przenoszeniu się pasożyta na inne dzieci. Dziecko wraca do przedszkola i żłobka po zakończeniu leczenia.

6) Rodzice (opiekunowie prawni) dziecka, po przebytej chorobie (jeśli zaistnieje taka potrzeba), zobowiązani są do dostarczenia zaświadczenia lekarskiego, że dziecko jest zdrowe i może uczęszczać do przedszkola i żłobka.

3. W przypadku, gdy rodzice zgłoszą trudności w przeprowadzeniu kuracji (np. brak środków finansowych na zakup preparatu), dyrektor przedszkola we współpracy z ośrodkiem pomocy społecznej, udzielają rodzicom lub opiekunom niezbędnej pomocy.
4. Pielęgniarka po upływie 7 – 10 dni kontroluje stan czystości skóry głowy dzieci po przeprowadzonych zabiegach higienicznych przez rodziców.
5. W sytuacji stwierdzenia nieskuteczności zalecanych działań, nauczyciel / opiekun zawiadamia o tym dyrektora przedszkola i żłobka w celu podjęcia bardziej radykalnych kroków (zawiadomienie ośrodka pomocy społecznej o konieczności wzmożenia nadzoru nad realizacją funkcji opiekuńczych przez rodziców dziecka oraz udzielenia potrzebnego wsparcia).
6. Sposób prezentacji procedur.
7. Umieszczenie treści dokumentu na stronie internetowej przedszkola i żłobka.
8. Zapoznanie rodziców z obowiązującą w placówce procedurą na zebraniach organizacyjnych we wrześniu każdego roku szkolnego.
9. Zapoznanie wszystkich pracowników przedszkola i żłobka z treścią procedury.
10. Tryb dokonywania zmian w procedurze.
11. Wszelkich zmian w opracowanej procedurze może dokonać z własnej inicjatywy lub na wniosek rady pedagogicznej dyrektor placówki. Wnioskodawcą zmian może być również rada rodziców.
12. Proponowane zmiany nie mogą być sprzeczne z prawem.

 Joanna Karkowska

Dyrektor Gminnego Żłobka Muchomorek

Dyrektor Publicznego Przedszkola Krasnoludki

              w Jędrzychowicach                                      

Załącznik Nr 1

Wszawica – jest chorobą zakaźną, powodowaną przez pasożyta – wesz głowową. Pasożyt ten żyje wyłącznie na owłosionej skórze głowy człowieka i żywi się jego krwią. Larwy wszy(gnidy) mają kolor białawo-brązowy, a rozmiarem przypominają główkę szpilki. Pasożyt żywi się wyłącznie krwią człowieka. W miejscu ukąszenia powstaje niewielkie zgrubienie, które swędzi i piecze. Wszawica najczęściej szerzy się wśród dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Do zakażenia wszami dochodzi najczęściej przez kontakt bezpośredni lub pośrednio przez np. czapki, grzebienie, szczotki itp. Po około 3 tygodniach od złożenia jaj wykluwają się z nich młode osobniki. Samo leczenie jest bardzo proste. Polega na stosowaniu środków owadobójczych na skórę owłosioną głowy. Wszystkie te środki można bez problemu otrzymać w aptece, a samo leczenie wykonywać zgodnie z ulotką dołączoną do leku. Należy przy tym pamiętać że leczeniem powinno objąć się wszystkich domowników. W przypadku powikłań bakteryjnych należy zasięgnąć opinii lekarza –konieczne w tym przypadku będzie stosowanie antybiotyków. Odzież osoby chorej jak i też pościel należy wyprać i wyprasować, a szczotki i grzebienie najlepiej wyrzucić, bądź wymoczyć w środku zabijającym wszy. Dodatkowo warto wiedzieć, że wesz głowowa nie potrafi przeżyć bez swojego żywiciela – człowieka, dlatego też odkażanie domu lub mieszkania nie jest konieczne. Wesz głowowa nie bytuje na zwierzętach domowych (pies, kot), dlatego nie trzeba przeglądać sierści zwierząt w obawie, że mogą być przyczyną zakażenia. Wszy nie skaczą i nie pływają i dlatego do zakażenia może dojść jedynie przez bezpośredni kontakt głowy z głową. Problem dotyczy w równym stopniu chłopców i dziewczynek. Wiadomo, jednak, że dzieci z dłuższymi włosami łatwiej mogą zostać zainfekowane. Należy sprawdzać głowę dziecka raz na 2 tygodnie oraz po każdym powrocie dziecka z wakacji lub wycieczek.

Profilaktyka i zapobieganie.

Zaleca się aby:

• profilaktyczna kontrola włosów dzieci stała się nawykiem rodziców, zwłaszcza, jeżeli w szkole (rodzeństwo) lub przedszkolu i żłobku panuje wszawica. Istnieje duże prawdopodobieństwo zarażenia;
• domownicy nie korzystali wspólnie z rzeczy osobistego użytku, takich jak: grzebień lub szczotka, gumki do włosów, ręczniki, czapki, szaliki i inne ubrania;
• unikać bezpośredniego kontaktu głowami (włosami) z innymi ludźmi. Zasada ta dotyczy przede wszystkim dzieci.

Świerzb – jest chorobą wywołaną przez wewnętrznego pasożyta Sarcoptes scabiei. Świerzb objawia się różnopostaciową swędząca wysypka z typowym umiejscowieniem-brzuch, piersi, narządy płciowe, ręce, przestrzenie między palcami, u dzieci niemal na całym ciele. Świerzbowiec drążąc w skórze korytarze powoduje świąd. Człowiek drapiąc skórę może dodatkowo ja uszkadzać oraz zakazić bakteriami ropotwórczymi. Dochodzi do powstania na skórze pęcherzyków, grudek oraz reakcji alergicznych. Do zakażenia dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z chorym, zarażone przedmioty- pościel, rączniki, bielizna, ubranie. Leczenie na własną rękę nie powinno być stosowane. Świerzb jest chorobą wysoce zakaźną i zawsze powinien być zdiagnozowany przez lekarza i leczony odpowiednimi środkami, dostępnymi tylko na receptę. Należy pamiętać o leczeniu całej rodziny, aby zapobiec ponownym zakażeniom.

Profilaktyka i zapobieganie:

• codzienna kąpiel całego ciała, częste mycie rąk,
• codzienna zmiana bielizny osobistej,
• częsta zmiana bielizny pościelowej, pranie jej w wysokiej temperaturze i prasowanie,
• częsta zmiana odzieży, właściwe jej pranie i prasowanie,
• spanie na oddzielnych posłaniach,
• używanie wyłącznie własnych przedmiotów osobistego użytku – ręczniki.

Świerzb norweski jest ciężką  postacią świerzbu. Mogą pojawić się wtedy na całym ciele rozległe obszary nadwarstwionej, złuszczonej skóry w postaci cienkiej skorupy. Tak zmieniona skóra zawiera wielką liczbę świerzbowców i ich jaj! Osoby chorujące na świerzb norweski mogą nie wykazywać tak charakterystycznych symptomów dla tej choroby, jak silny świąd i wysypka. Chorzy są bardzo zaraźliwi dla innych, mogą rozsiewać infekcję przez bezpośrednie kontakty (nawet podanie ręki oraz przez zainfekowane świerzbowcami rzeczy tj. odzież, łózko, meble), Osoby chorujące na świerzb norweski powinny otrzymać szybką i skuteczną pomoc medyczną, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się świerzbu. Czynniki sprzyjające szerzeniu się świerzbu to:

– niska odporność

– wrodzone i nabyte niedobory odporności,

– duże skupiska ludzi oraz dzieci uczęszczające do przedszkola.

– brak odpowiednich środków i warunków sanitarnych, brak troski o higienę.

Potwierdzenie świerzbu ustala się na podstawie wywiadu i typowego obrazu klinicznego, najlepiej z dodatnim wynikiem badania mikroskopowego zeskrobin naskórka. Zmiany na skórze są zazwyczaj dość charakterystyczne i lekarz może łatwo rozpoznać świerzb. Zmiany skórne są zaraźliwe dla otoczenia już w momencie się ich pojawienia się. Pacjent, nawet kiedy jest w okresie bezobjawowym już zaraza innych, a osoby z najbliższego otoczenia chorego (nawet te, u których nie występują jeszcze objawy) już wymagają leczenia.

Metody zapobiegania i zwalczania:

– szybkie rozpoznanie choroby (obawy kliniczna) i wdrożenie leczenia równocześnie przez wszystkie osoby z kontaktu, co najmniej 24 (lepiej 48) – godzinna izolacja kontaktowa chorego.

Unieszkodliwianie źródła zakażenia:

Podstawową zasadą leczenia świerzbu jest równoczesna terapia wszystkich osób z kontaktu. Istotne znaczeni dla wczesnego wykrycia chorych mają przeglądy higieniczne, zwłaszcza w żłobkach, szkołach, internatach, domach opieki społecznej i innych skupiskach ludzi Rozpoznanie może dokonać każdy lekarz, podobnie jest podobnie jest z wdrożeniem leczenia. W razie wątpliwości należy skonsultować się z dermatologiem lub specjalistą chorób zakaźnych. Świerzb to schorzenie, którym niestety bardzo łatwo można się zarazić, dlatego bezwzględnie należy zwracać uwagę na prewencję i przestrzeganie zaleceń lekarza.

Owsica– to inwazyjna choroba pasożytnicza. Powoduje ją owsik ludzki należący do rodziny nicieni. Pasożytują one w jelicie grubym, wyrostku robaczkowym oraz końcowym odcinku jelita cienkiego. Dorosłe owsiki wydalane są czasem z kałem – są to małe, białe robaczki. Pasożyty mają otwór gębowy w przedniej części ciała, zakończony trzema kurczliwymi wargami, za pomocą których przyczepiają się do błony śluzowej jelit i wysysają z nich treść pokarmową, którą się żywią. Samce giną po zapłodnieniu samic, które wymierają po złożeniu jaj. Samica pasożyta składa ok. 8000-12000 jaj w okolicy odbytu lub – w przypadku kobiet – na przedniej ścianie pochwy. Jaja składane są poza organizmem człowieka, gdyż zapewnia im to odpowiednią temperaturę do rozwoju, czyli ok. 30-36 stopni Celsjusza. Chorzy, dotykając palcami okolic intymnych i bielizny osobistej, zbierają na swoje ręce jajeczka (mogą się one znajdować również w pościeli), a następnie przy braku higieny dostają się one do przewodu pokarmowego poprzez połykanie lub wdychanie jaj. Dlatego też owsica u dzieci jest chorobą stosunkowo częstą, gdyż nie dbają one o higienę, np. po skorzystaniu z toalety czy przebudzeniu się. Nie oznacza to jednak, że nie może się ona rozwijać u dorosłych.

Objawy

Owsica u dorosłych występuje dużo rzadziej niż u dzieci, w przypadku których objawy są dużo łatwiejsze do zdiagnozowania. Należą do nich:

• utrata apetytu;
• spadek masy ciała;
• bladość skóry;
• podkrążone oczy;
• nadpobudliwość ruchowa związana ze świądem w okolicach odbytu;
• zmiany wypryskowe w okolicy odbytu;
• zaburzenia snu i trudności w koncentracji;
• zgrzytanie zębami.

Objawy owsicy nasilają się głównie nocą, gdy samice pełzną po skórze. Staje się to przyczyną bezsenności, skłonności do płaczu i rozdrażnienia. Dodatkowo, w przypadku kobiet i dziewczynek może pojawić się zapalenie pochwy i sromu.

Owsicą można zarazić się nie tylko poprzez brak higieny czy retroinwazję (larwy rozwijające się z jaj znajdujących się na odbycie wracają z powrotem przez odbytnicę do jelita grubego), ale ryzyko zakażenia wzrasta także poprzez przebywanie w większych skupiskach, takich jak: przedszkola, żłobki, domy dziecka, itp. Rozpoznanie owsicy następuje poprzez badanie kału na obecność jaj, w ciężkich przypadkach samic pasożyta.

Owsica – leczenie

Owsica rozpoznawana jest, gdy stwierdzi się dojrzałe osobniki w okolicach odbytu lub w kale, bądź też jaja owsików w wymazie z pochwy czy odbytu. Leczenie owsicy może odbywać się za pomocą środków farmakologicznych na bazie mebendazolu, albendazolu lub pyrantelu. Leczenie przeprowadza się dwukrotnie w ciągu dwóch tygodni, gdyż preparaty farmakologiczne nie niszczą jajeczek, a tylko osobniki dorosłe.

Ponadto w trakcie kuracji powinno się zlikwidować źródła ponownego zakażenia. Na przykład, dzieci w czasie leczenia powinny mieć na noc zakładane dość obcisłe majteczki, które codziennie rano należy zmieniać. Bielizna pościelowa powinna być wymieniona przed prowadzonym leczeniem i po nim. Nakrycia, naczynia i inne powszechnie używane przedmioty, np. zabawki dzieci, powinny także być odpowiednio oczyszczone i wydezynfekowane. Wszędzie tam mogą pojawić się bowiem przyklejone w zasuszonym pyle jajeczka owsików.